Түшкіру — дененің табиғи қорғаныс механизмі. Ол мұрын қуысына түскен тітіркендіргіштерден (шаң, микробтар, тозаң, т.б.) құтылуға көмектеседі. Түшкіру кезінде ағза ауа қысымымен тітіркендіргіш заттарды сыртқа шығарып, тыныс жолдарын тазартады.
Түшкірудің себептері
1. Аллергия: Гүл тозаңы, жануарлар жүні, шаң, көгерген саңырауқұлақтар аллергия тудырып, түшкіруге әкелуі мүмкін.
2. Суық тию немесе тұмау: Вирустар мұрынның шырышты қабатын тітіркендіріп, түшкіруге себеп болады.
3. Кенет жарық: Көп адам жарыққа қарағанда түшкіреді. Бұл құбылыс «фотогендік түшкіру» деп аталады.
4. Мұрынның тітіркенуі: Шамадан тыс иістер, мысалы, парфюм немесе темекі түтіні, мұрынды тітіркендіріп түшкіруге әкелуі мүмкін.
5. Температураның күрт өзгеруі: Сыртқы ауа температурасының кенет суып кетуі немесе жылынуы мұрын қуысына әсер етіп, түшкіруге себеп болуы мүмкін.
Түшкіруді қалай тоқтатуға болады?
Егер түшкіру қажетсіз орындарда немесе жағдайларда пайда болса, келесі әдістерді қолдануға болады:
Мұрынның ұшын ақырын қысу;
Тілдің ұшын қатты таңдайға басу;
Терең дем алып, тынысты бірнеше секунд ұстау.
Қызықты деректер
Түшкірген кезде денеден 160 км/сағ жылдамдықпен ауа шығады.Адам түшкіргенде жүрек қысқа уақытқа тоқтап қалғандай болады, бірақ бұл қауіпті емес.Көзді ашып түшкіру мүмкін емес, себебі бұлшықеттер автоматты түрде көзді жабады.Егер түшкіру ұзақ уақытқа жалғасса немесе күнделікті өмірге кедергі келтірсе, дәрігерге қаралған жөн.
