Изжога (қазақша — қыжыл) — асқазаннан өңешке қышқылдың кері шығуынан болатын жағымсыз күйдіру сезімі. Бұл жағдай өте кең таралған және әртүрлі себептермен туындауы мүмкін. Төменде изжоганың негізгі себептері мен оның қалай алдын алуға болатыны туралы толығырақ түсіндірілген.
Изжоганың негізгі себептері:
1. Асқазан қышқылының жоғары болуы: Тамақ ішкеннен кейін асқазан қышқылы өңешке кері шығып, шырышты қабатты тітіркендіреді. Бұл көбінесе майлы, ащы, қышқылды тағамдарды немесе газдалған сусындарды көп ішкеннен кейін пайда болады.
2. Артық тамақтану: Көп мөлшерде тамақ жегенде асқазанның ішкі қысымы жоғарылап, қышқылдың кері шығуына әкеледі.
3. Дұрыс емес тамақтану әдеттері:
Тамақтан соң бірден жату немесе еңкейіп жұмыс істеу.
Түнде ұйықтар алдында тамақтану.
4. Зиянды әдеттер:
Алкоголь және темекі шегу: Бұл заттар асқазанның шырышты қабығын тітіркендіріп, қышқылдың өндірісін арттырады.
Кофе мен шай: Кофеин асқазан қышқылын көп мөлшерде бөліп шығаруға ықпал етеді.
5. Стресс: Психологиялық күйзеліс асқазанның қышқылдық деңгейін арттырып, ас қорытуды баяулатады.
6. Артық салмақ: Артық салмақ өңешке қысым түсіреді, нәтижесінде қышқылдың кері шығуы жиілейді.
7. Кейбір дәрі-дәрмектер: Қабынуға қарсы дәрілер (мысалы, аспирин, ибупрофен) немесе артериялық қысымды төмендететін препараттар изжога тудыруы мүмкін.
Изжогадан қалай құтылуға болады?
1. Дұрыс тамақтану:
Майлы, ащы, қышқылды тағамдардан бас тартыңыз.
Кішкентай порциямен, бірақ жиі тамақтаныңыз.
Тамақтан соң бірден жатпауға тырысыңыз. Жатар алдында 2-3 сағат бұрын тамақтану қажет.
2. Зиянды әдеттерден бас тарту:
Темекіні тастау және алкогольді азайту.
Кофе мен газдалған сусындарды шектеу.
3. Киім таңдауда абай болу:
Белді қыспайтын, ыңғайлы киім кию.
4. Стрессті басқару:
Демалу әдістерін қолданыңыз (медитация, йога, тыныс алу жаттығулары).
5. Артық салмақты реттеу: Салмақты азайту арқылы асқазанға түсетін қысымды төмендетуге болады.
6. Дәрігерге қаралу: Егер изжога жиі мазаласа немесе ауырсыну сезімімен бірге болса, дәрігерге жүгініңіз. Бұл гастрит, асқазан жарасы немесе гастроэзофагеалдық рефлюкс ауруы (ГЭРА) сияқты аурулардың белгісі болуы мүмкін.
Осындай қарапайым шаралар арқылы изжоганың алдын алуға және асқазан-ішек жолдарының жағдайын жақсартуға болады.
