Сурет: pinterest
Биология пәнінен дайындалған 100 сұрақ пен олардың жауаптарын ұсынамыз!
1. Жалпы биология
Сұрақ: Клетканың негізгі бөліктері қандай?
Жауап: Цитоплазма, ядро, жасуша мембранасы.
Сұрақ: ДНҚ-ның негізгі қызметі қандай?
Жауап: Тұқымқуалаушылық ақпаратты сақтау және тасымалдау.
Сұрақ: Автотрофты ағзалар қандай?
Жауап: Өздігінен органикалық заттарды синтездейтін ағзалар (мысалы, өсімдіктер).
Сұрақ: Гомеостаз дегеніміз не?
Жауап: Ағзаның ішкі ортасының тұрақтылығын сақтау қабілеті.
2. Ботаника
Сұрақ: Өсімдіктерде фотосинтез қай органеллада жүреді?
Жауап: Хлоропласта.
Сұрақ: Өсімдіктердің көбеюі қандай жолдармен жүреді?
Жауап: Жынысты және жыныссыз көбею.
Сұрақ: Тұқымның өнуіне қандай жағдайлар қажет?
Жауап: Жылу, су, ауа.
Сұрақ: Қандай өсімдіктерді қырықжапырақтылар деп атайды?
Жауап: Қырықжапырақтәрізділер класына жататын, спора арқылы көбейетін өсімдіктер.
3. Зоология
Сұрақ: Жануарлар қандай топтарға бөлінеді?
Жауап: Омыртқасыздар және омыртқалылар.
Сұрақ: Бунақденелілердің тыныс алу мүшесі қандай?
Жауап: Демтүтіктер.
Сұрақ: Құстардың ерекшелігі қандай?
Жауап: Жұмыртқа салады, қауырсындары бар, ұша алады.
Сұрақ: Балықтар қалай тыныс алады?
Жауап: Желбезек арқылы.
4. Анатомия және физиология
Сұрақ: Адамда неше сүйек бар?
Жауап: Ересек адамның қаңқасында шамамен 206 сүйек бар.
Сұрақ: Қанның негізгі қызметі қандай?
Жауап: Оттегін және қоректік заттарды тасымалдау, иммундық қорғаныс.
Сұрақ: Асқорыту жүйесі қандай мүшелерден тұрады?
Жауап: Ауыз қуысы, өңеш, асқазан, ішек.
Сұрақ: Адамның орталық жүйке жүйесі неден тұрады?
Жауап: Ми және жұлын.
5. Экология
Сұрақ: Экожүйе дегеніміз не?
Жауап: Тірі ағзалар мен олардың қоршаған ортасының өзара әрекеттесу жүйесі.
Сұрақ: Ластанудың қандай түрлері бар?
Жауап: Ауаның, судың, топырақтың ластануы.
Сұрақ: Қызыл кітап дегеніміз не?
Жауап: Жойылып кету қаупі бар өсімдіктер мен жануарлар тізімі.
Сұрақ: Табиғи ресурстар қалай жіктеледі?
Жауап: Сарқылатын және сарқылмайтын ресурстар.
6. Генетика және эволюция
Сұрақ: Ген дегеніміз не?
Жауап: Тұқым қуалайтын ақпаратты сақтайтын ДНҚ бөлігі.
Сұрақ: Мендельдің бірінші заңы қалай аталады?
Жауап: Біркелкілік заңы.
Сұрақ: Мутация дегеніміз не?
Жауап: ДНҚ-дағы өзгерістер.
Сұрақ: Табиғи сұрыпталу ұғымын кім енгізді?
Жауап: Чарльз Дарвин.
7. Микробиология
Сұрақ: Бактериялар қандай жолмен көбейеді?
Жауап: Бинарлы бөліну арқылы.
Сұрақ: Вирус дегеніміз не?
Жауап: Тіршілік белгілері тек иесінің ішінде көрінетін микроскопиялық бөлшектер.
Сұрақ: Адам ағзасында қандай пайдалы бактериялар бар?
Жауап: Асқорытуға көмектесетін ішек бактериялары.
Сұрақ: Антибиотиктер қалай жұмыс істейді?
Жауап: Бактериялардың өсуін тежейді немесе жояды.
Биология пәнінен сұрақтар мен жауаптардың жалғасын ұсынамын:
8. Эмбриология
Сұрақ: Эмбриология нені зерттейді?
Жауап: Ағзалардың ұрықтық дамуын.
Сұрақ: Гаструла кезеңінде қандай қабаттар пайда болады?
Жауап: Эктодерма, мезодерма, энтодерма.
Сұрақ: Ұрықтану дегеніміз не?
Жауап: Аталық және аналық жыныс жасушаларының қосылуы.
Сұрақ: Плацента қандай қызмет атқарады?
Жауап: Ағза мен ұрық арасында қоректік заттар мен газ алмасуды қамтамасыз етеді.
9. Цитология
Сұрақ: Прокариот жасушасының ерекшелігі қандай?
Жауап: Ядросы жоқ, ДНҚ цитоплазмада орналасқан.
Сұрақ: Рибосоманың негізгі қызметі қандай?
Жауап: Ақуыз синтездеу.
Сұрақ: Лизосоманың қызметі қандай?
Жауап: Ескі жасуша компоненттерін ыдырату.
Сұрақ: Митохондрияның негізгі қызметі қандай?
Жауап: Энергия өндіру (АТФ синтезі).
10. Физиология
Сұрақ: Қандай мүшелер зәр шығару жүйесіне жатады?
Жауап: Бүйрек, несепағар, қуық, несептүтік.
Сұрақ: Адамның жүрегі неше камерадан тұрады?
Жауап: Төрт камерадан: екі жүрекше және екі қарынша.
Сұрақ: Гормондарды қандай жүйе шығарады?
Жауап: Эндокриндік жүйе.
Сұрақ: Қандағы эритроциттердің қызметі қандай?
Жауап: Оттегіні тасымалдау.
11. Биотехнология
Сұрақ: Клондау дегеніміз не?
Жауап: Генетикалық бірдей ағзаларды жасанды жолмен жасау.
Сұрақ: Гендік инженерия дегеніміз не?
Жауап: Геномды өзгерту арқылы жаңа қасиеттері бар ағзаларды жасау.
Сұрақ: Биотехнологияның негізгі қолданылу салалары қандай?
Жауап: Ауыл шаруашылығы, медицина, экология.
Сұрақ: Антиденелерді өндіруге қандай технология қолданылады?
Жауап: Моноклоналды антиденелер технологиясы.
12. Адам анатомиясы
Сұрақ: Тыныс алу жүйесі қандай мүшелерден тұрады?
Жауап: Мұрын, жұтқыншақ, кеңірдек, бронхтар, өкпе.
Сұрақ: Бұлшық еттердің негізгі қызметтері қандай?
Жауап: Қозғалыс, тұрақтылық, жылу өндіру.
Сұрақ: Асқорыту ферменттері қайда бөлінеді?
Жауап: Ауыз қуысы, асқазан, ұйқы безі, ішек.
Сұрақ: Қандағы лейкоциттердің қызметі қандай?
Жауап: Иммундық қорғаныс.
13. Генетика
Сұрақ: Аллель дегеніміз не?
Жауап: Белгілі бір геннің әртүрлі нұсқалары.
Сұрақ: Генотип пен фенотиптің айырмашылығы неде?
Жауап: Генотип – ағзаның генетикалық құрамы, фенотип – сыртқы белгілер жиынтығы.
Сұрақ: Доминантты ген дегеніміз не?
Жауап: Басым белгіні анықтайтын ген.
Сұрақ: Тұқымқуалаушылықты зерттейтін ғылым қалай аталады?
Жауап: Генетика.
14. Экология және табиғатты қорғау
Сұрақ: Трофикалық тізбек дегеніміз не?
Жауап: Ағзалардың бір-бірімен қоректік байланысы.
Сұрақ: Экологиялық пирамида дегеніміз не?
Жауап: Қоректік деңгейлер арасындағы энергияның бөлінуі.
Сұрақ: Биоценоз дегеніміз не?
Жауап: Белгілі бір аймақтағы тірі ағзалардың қауымдастығы.
Сұрақ: Қандай экологиялық факторлар бар?
Жауап: Биотикалық, абиотикалық, антропогендік.
15. Эволюция
Сұрақ: Эволюция теориясын кім ұсынды?
Жауап: Чарльз Дарвин.
Сұрақ: Қандай механизмдер эволюцияға әсер етеді?
Жауап: Табиғи сұрыпталу, мутация, ген ағыны, гендрейф.
Сұрақ: Палеонтология нені зерттейді?
Жауап: Жойылып кеткен ағзалардың қалдықтарын.
Сұрақ: Биологиялық әртүрлілік дегеніміз не?
Жауап: Жер бетіндегі ағзалардың барлық түрлерінің жиынтығы.
Міне, биология пәнінен сұрақтар мен жауаптардың жалғасы:
16. Тіршілік жүйелері
Сұрақ: Биосфера дегеніміз не?
Жауап: Жердегі тірі ағзалардың өмір сүретін қабаты.
Сұрақ: Тіршіліктің негізгі қасиеттері қандай?
Жауап: Өсу, көбею, зат алмасу, қозғалғыштық, тітіркенгіштік.
Сұрақ: Ағза деңгейіндегі тіршілік жүйелері қандай?
Жауап: Клетка, ұлпа, орган, жүйе, ағза.
Сұрақ: Биологиялық ырғақ дегеніміз не?
Жауап: Ағзалардың табиғи ортаға бейімделуін қамтамасыз ететін мерзімді өзгерістер.
17. Энергетикалық алмасу
Сұрақ: Энергияның қай түрі жасушада пайдаланылады?
Жауап: АТФ (аденозинтрифосфат) энергиясы.
Сұрақ: Фотосинтездің реакциясы қандай?
Жауап: .
Сұрақ: Гликолиз дегеніміз не?
Жауап: Глюкозаның оттексіз ыдырауы арқылы энергия алу процесі.
Сұрақ: Кребс циклы қайда жүреді?
Жауап: Митохондрия матриксінде.
18. Зоология (жалғасы)
Сұрақ: Қосмекенділердің негізгі ерекшелігі қандай?
Жауап: Олар суда да, құрлықта да тіршілік ете алады.
Сұрақ: Сүтқоректілердің ерекшелігі неде?
Жауап: Ұрпақтарын сүтімен қоректендіреді және жылы қанды.
Сұрақ: Бауырымен жорғалаушылардың терісі қандай?
Жауап: Құрғақ, қабыршақты.
Сұрақ: Құстардың қаңқасы неге жеңіл?
Жауап: Қуысты сүйектерден тұрады.
19. Биохимия
Сұрақ: Ақуыз неден тұрады?
Жауап: Аминқышқылдарынан.
Сұрақ: Көмірсулардың негізгі қызметі қандай?
Жауап: Энергия көзі болып табылады.
Сұрақ: Липидтердің рөлі қандай?
Жауап: Энергия қоры, жасуша мембранасының құрылымы.
Сұрақ: Ферменттер қандай қызмет атқарады?
Жауап: Биохимиялық реакцияларды тездетеді (катализатор).
20. Эволюциялық биология
Сұрақ: Қандай дәуірлер эволюциялық дамуда маңызды болды?
Жауап: Палеозой, мезозой, кайнозой.
Сұрақ: Ароморфоз дегеніміз не?
Жауап: Эволюциядағы ірі құрылымдық өзгерістер (мысалы, өкпенің дамуы).
Сұрақ: Конвергенция дегеніміз не?
Жауап: Әртүрлі ағзалардың ұқсас ортаға бейімделу нәтижесінде ұқсас белгілерге ие болуы.
Сұрақ: Дивергенция дегеніміз не?
Жауап: Бір ата-тектен шыққан ағзалардың әртүрлі ортаға бейімделуі.
21. Сезім мүшелері
Сұрақ: Көздің жарықты қабылдайтын қабаты қалай аталады?
Жауап: Торлы қабық.
Сұрақ: Есту мүшесі қандай бөліктерден тұрады?
Жауап: Сыртқы құлақ, ортаңғы құлақ, ішкі құлақ.
Сұрақ: Теріде қандай рецепторлар бар?
Жауап: Терморецепторлар, механорецепторлар, ауырсыну рецепторлары.
Сұрақ: Тілдің қандай дәм сезу аймақтары бар?
Жауап: Тәтті, ащы, қышқыл, тұзды.
22. Қоршаған ортаның әсері
Сұрақ: Антропогендік әсер дегеніміз не?
Жауап: Адамның табиғи ортаға тигізетін әсері.
Сұрақ: Қышқыл жаңбырлар қалай пайда болады?
Жауап: Атмосферадағы күкірт пен азот оксидтері суды қышқылдандырады.
Сұрақ: Жасыл үй эффектісі дегеніміз не?
Жауап: Атмосферадағы газдардың жылуды ұстап тұруы.
Сұрақ: Биологиялық әртүрлілікті қалай қорғауға болады?
Жауап: Қорықтар құру, заңдар қабылдау, экожүйелерді қалпына келтіру.
23. Медициналық биология
Сұрақ: Қанның топтары қалай жіктеледі?
Жауап: A, B, AB, O.
Сұрақ: Гемоглобиннің қызметі қандай?
Жауап: Оттегіні тасымалдау.
Сұрақ: Қант диабеті неден туындайды?
Жауап: Инсулиннің жеткіліксіздігі немесе сезімталдықтың төмендеуі.
Сұрақ: Иммунитеттің қандай түрлері бар?
Жауап: Туа біткен және жүре пайда болған.
24. Этология
Сұрақ: Этология нені зерттейді?
Жауап: Жануарлардың мінез-құлығын.
Сұрақ: Инстинкт дегеніміз не?
Жауап: Туа біткен мінез-құлық формасы.
Сұрақ: Жануарларда үйренудің қандай түрлері бар?
Жауап: Әдеттену, шартты рефлекстер, модельдеу.
Сұрақ: Биологиялық ырғақтар жануарларға қалай әсер етеді?
Жауап: Миграция, көбею, тамақтану режимдерін анықтайды.
Жалғастырайық:
—
25. Жасуша биологиясы
Сұрақ: Плазматикалық мембрананың қызметі қандай?
Жауап: Заттардың жасушаға өтуін және жасушадан шығуын реттейді.
Сұрақ: Жасуша қабырғасы қандай ағзаларда болады?
Жауап: Өсімдіктер, саңырауқұлақтар, бактериялар.
Сұрақ: Хромосома дегеніміз не?
Жауап: Генетикалық ақпаратты сақтайтын құрылым.
Сұрақ: Клеткадағы ядроның рөлі қандай?
Жауап: Генетикалық ақпаратты сақтау және реттеу орталығы.
—
26. Өсімдіктер физиологиясы
Сұрақ: Өсімдіктерде су қалай қозғалады?
Жауап: Тамырдан жапыраққа дейін ксилема арқылы.
Сұрақ: Өсімдіктерде транспирация дегеніміз не?
Жауап: Жапырақтар арқылы судың булануы.
Сұрақ: Қандай гормондар өсімдіктердің өсуін реттейді?
Жауап: Ауксиндер, цитокининдер, гиббереллиндер.
Сұрақ: Өсімдіктерде фотопериодизм дегеніміз не?
Жауап: Жарықтың ұзақтығына байланысты өсімдіктердің реакциясы.
—
27. Экосистемалар
Сұрақ: Экожүйенің қандай компоненттері бар?
Жауап: Өндірушілер, тұтынушылар, ыдыратушылар.
Сұрақ: Топырақтың құнарлылығын арттыру үшін не қажет?
Жауап: Органикалық тыңайтқыштар, суару, ауыспалы егіс.
Сұрақ: Биогеоценоз дегеніміз не?
Жауап: Белгілі бір территориядағы ағзалар мен ортаның өзара байланысы.
Сұрақ: Экологиялық пирамида қандай көрсеткіштерді сипаттайды?
Жауап: Энергия, биомасса және ағзалар саны.
—
28. Генетикалық процестер
Сұрақ: Полиплоидия дегеніміз не?
Жауап: Хромосома жиынтығының еселенуі.
Сұрақ: Кроссинговер дегеніміз не?
Жауап: Гомологты хромосомалар арасындағы генетикалық ақпарат алмасу.
Сұрақ: Тұқым қуалаушылықтың түрлері қандай?
Жауап: Доминантты, рецессивті, жыныспен тіркескен.
Сұрақ: Генетикалық кодтың негізгі қасиеті қандай?
Жауап: Үштік, әмбебап, қайталанатын.
—
29. Жүйке жүйесі
Сұрақ: Нейрон дегеніміз не?
Жауап: Жүйке жүйесінің негізгі жасушасы.
Сұрақ: Синапс дегеніміз не?
Жауап: Нейрондар арасындағы байланыс нүктесі.
Сұрақ: Рефлекс доғасы қандай бөлімдерден тұрады?
Жауап: Рецептор, өткізгіш жол, орталық, эффектор.
Сұрақ: Мидың негізгі бөлімдері қандай?
Жауап: Үлкен ми, мишық, сопақша ми.
—
30. Тыныс алу
Сұрақ: Тыныс алудың негізгі фазалары қандай?
Жауап: Демалу, газ алмасу, ұлпалық тыныс алу.
Сұрақ: Альвеоланың қызметі қандай?
Жауап: Өкпедегі газ алмасу процесін қамтамасыз етеді.
Сұрақ: Гипоксия дегеніміз не?
Жауап: Ұлпаларға жеткізілетін оттегінің жетіспеушілігі.
Сұрақ: Қандай газдар тыныс алу процесінде алмасады?
Жауап: Оттегі (O₂) және көмірқышқыл газы (CO₂).
—
31. Энергетикалық процестер
Сұрақ: Анаэробты тыныс алу дегеніміз не?
Жауап: Оттегі қатыспайтын энергия өндіру процесі.
Сұрақ: Аэробты тыныс алу қай жерде жүреді?
Жауап: Митохондрияда.
Сұрақ: Ферментация дегеніміз не?
Жауап: Органикалық заттардың микроорганизмдер арқылы ыдырауы.
Сұрақ: АТФ молекуласының негізгі қызметі қандай?
Жауап: Энергия тасымалдау және сақтау.
—
32. Қан айналымы
Сұрақ: Қан тамырларының қандай түрлері бар?
Жауап: Артериялар, көктамырлар, капиллярлар.
Сұрақ: Жүректің қандай қабаттары бар?
Жауап: Эндокард, миокард, эпикард.
Сұрақ: Қанның ұюын қамтамасыз ететін элемент?
Жауап: Тромбоциттер.
Сұрақ: Кіші қанайналым шеңбері қандай қызмет атқарады?
Жауап: Өкпе арқылы газ алмасуды қамтамасыз етеді.
—
33. Асқорыту жүйесі
Сұрақ: Асқазанның негізгі ферменті қалай аталады?
Жауап: Пепсин.
Сұрақ: Ұйқы безі қандай ферменттер бөледі?
Жауап: Липаза, амилаза, трипсин.
Сұрақ: Аш ішектің негізгі қызметі қандай?
Жауап: Қоректік заттардың сіңірілуі.
Сұрақ: Өт қандай қызмет атқарады?
Жауап: Майларды эмульсиялайды.
—
34. Зәр шығару жүйесі
Сұрақ: Бүйректің негізгі құрылымдық бөлігі?
Жауап: Нефрон.
Сұрақ: Несеп қалай түзіледі?
Жауап: Фильтрация, реабсорбция, секреция процестері арқылы.
Сұрақ: Зәрде қандай заттар болады?
Жауап: Су, тұздар, мочевина, креатинин.
Сұрақ: Бүйректің негізгі қызметі қандай?
Жауап: Қанның құрамын реттеу және токсиндерді шығару.
—
35. Иммундық жүйе
Сұрақ: Антиген дегеніміз не?
Жауап: Иммундық жауапты қоздыратын зат.
Сұрақ: Т-лимфоциттердің қызметі қандай?
Жауап: Жасушалық иммунитетті қамтамасыз ету.
Сұрақ: Иммуноглобулиндер дегеніміз не?
Жауап: Антиденелер, инфекцияға қарсы қорғаныс.
Сұрақ: Вакцинация дегеніміз не?
Жауап: Ағзаның иммунитетін күшейту үшін әлсіретілген инфекция енгізу.
