ХІХ ғасырдың бас кезінде медреселерде оқытылған тіл: Араб тілі.
ХІХ ғасырдың басында мектептерде оқытылған діни білімдер: «Әптиек» (Құранның жетіден бір бөлігі), «Шариғат-ұл-иман» («Мұсылман дінінің ережелері»).
ХІХ ғасырда білімін жалғастыру үшін ауқатты ата-аналар балаларын жіберді: Бұхар, Ташкент, Хиуа мен Самарқанға.
Қазақ жерінде тілмаштар дайындайтын «Азиялықучилище» ашылған жыл: 1789 жылы.
1789 жылы ашылған Азиялық училищесінде оқытып үйретілген тілдер: монғол, қытай, парсы, маньчжур.
v Басқа да Азия халықтары тілін оқып-үйренген мектеп түлектері – алғашқы сауатты мамандар болып шықты.
