Майлы және қуырылған тағамдардың зияны — бұл тақырып денсаулықты сақтау тұрғысынан маңызды. Көптеген адамдар мұндай тағамдарды сүйсініп жейді, алайда олардың ағзаға тигізетін теріс әсерін білу қажет.
Майлы қуырылған тағамдардың денсаулыққа тигізетін зияны
1. Жоғары калория және семіздік:
Майлы тағамдар өте калориялы, сондықтан оларды көп мөлшерде тұтыну артық салмақтың жиналуына алып келеді. Семіздік өз кезегінде жүрек-қан тамырлары аурулары, қант диабеті және басқа да созылмалы аурулардың қаупін арттырады.
2. Қаныққан майлар және транс майлар:
Қуырылған тағамдарда қаныққан майлар мен транс майлар көп болады. Олар «жаман» LDL холестеринін көбейтіп, «жақсы» HDL холестеринін азайтады. Бұл жағдай атеросклероз, инфаркт және инсульт қаупін арттырады.
3. Қуырылу кезінде пайда болатын зиянды заттар:
Майды жоғары температурада ұзақ уақыт қыздырғанда акриламид және гетероциклді аминдер сияқты канцерогенді заттар пайда болады. Бұл химиялық заттар ағзада жинақталып, қатерлі ісіктердің дамуына ықпал етуі мүмкін.
4. Асқорыту жүйесіне әсері:
Майлы тағамдар асқорыту жүйесін ауырлатады, себебі оларды қорыту үшін көп уақыт пен күш қажет. Нәтижесінде асқазанның ауырсынуы, кебулер, құсу және диарея пайда болуы мүмкін.
Майлы тағамдар өт қабының қабынуын (холецистит) және өт тастарының пайда болуын қоздыруы мүмкін.
5. Инсулинге сезімталдықтың төмендеуі:
Майлы тағамдарды көп тұтыну инсулинге сезімталдықты төмендетіп, 2 типті қант диабетінің дамуына ықпал етеді.
6. Созылмалы қабыну:
Қуырылған тағамдар оксидативті стресс пен созылмалы қабынуды күшейтеді. Бұл көптеген аурулардың, соның ішінде жүрек аурулары мен қатерлі ісіктердің даму қаупін арттырады.
Қуырылған тағамдардың ағзаға әсерін қалай азайтуға болады?
Егер қуырылған тағамдардан толық бас тарта алмасаңыз, келесі кеңестерді қолдануға болады:
1. Зиянды майларды алмастырыңыз:
Қуырған кезде зәйтүн майын, авокадо майын немесе кокос майын қолдану пайдалырақ, себебі оларда пайдалы қанықпаған майлар бар және жоғары температураға төзімді.
2. Майдың мөлшерін азайтыңыз:
Қуырған тағамдарды жиі емес, сирек тұтыну ұсынылады.
Қуырылған тағамдарды пеште пісірілген, грильде дайындалған немесе буға пісірілген тағамдармен ауыстырыңыз.
3. Зиянды заттардың пайда болуын азайтыңыз:
Қуырған кезде майды қайта-қайта қолданбаңыз, себебі бұл канцерогенді заттардың жинақталуына әкеледі.
Майды тым жоғары температураға дейін қыздырмаңыз.
4. Көбірек көкөніс және жеміс тұтыныңыз:
Көкөністер мен жемістерде антиоксиданттар көп болғандықтан, олар майлы тағамдардың зиянды әсерін азайтады.
