Әбіш Кекілбаев: Өмірі мен шығармашылығы
Әбіш Кекілбаев — қазақ әдебиетінің көрнекті тұлғасы, жазушы, драматург, мемлекет және қоғам қайраткері. Оның шығармалары қазақ халқының рухани құндылықтарын бейнелеп, ұлттық әдебиетке жаңа серпін әкелді. Ол сонымен бірге саясаткер ретінде де еліміздің дамуына үлкен үлес қосты.
Өмірбаяны
Туған жылы: 1939 жылы 6 желтоқсанда Маңғыстау облысы, Маңғыстау ауданы, Оңды ауылында дүниеге келген.
Қайтыс болған жылы: 2015 жылы 11 желтоқсанда 76 жасында Алматы қаласында қайтыс болды.
Білімі
Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетінің (бұрынғы С.М. Киров атындағы ҚазМУ) филология факультетін 1962 жылы тәмамдаған.
Еңбек жолы
Әдебиетке деген қызығушылығы ерте жастан байқалды. Жоғары оқу орнын аяқтағаннан кейін әртүрлі баспасөз және әдеби басылымдарда қызмет етті.
«Қазақ әдебиеті» газетінде жұмыс істеді.
Қазақ КСР Мәдениет министрлігінде, Қазақстан Жазушылар одағында әртүрлі қызметтер атқарды.
Әбіш Кекілбаев мемлекеттік қызметте де еңбек етті. Ол:
Қазақстан Республикасының Жоғарғы Кеңесінің депутаты,
Қазақстан Республикасының Мемлекеттік хатшысы,
Парламент Сенатының депутаты болды.
Шығармашылығы
Әбіш Кекілбаев — қазақ прозасының классигі. Оның шығармаларында ұлттық тарих, мәдениет, адам жанының тереңдігі суреттеледі. Жазушының туындылары қоғамдағы әлеуметтік, тарихи және рухани мәселелерді қозғайды.
Негізгі шығармалары:
Романдары:
«Аңыздың ақыры» (1977) — қазақ әдебиетінде ерекше орын алатын роман. Бұл туындысында жазушы адамзат табиғатының күрделі қырларын суреттейді.
«Үркер» (1981) — тарихи роман, Кіші жүздің XVIII ғасырдағы өмірі мен тарихын бейнелейді.
«Елең-алаң» (1984) — XVIII ғасырдағы қазақ-жоңғар қатынастарын және Ресей империясының саясатын суреттейді.
Әңгімелер мен повестер:
«Күй» (1962) — тарихи тақырыпта жазылған әңгіме, онда халық тағдыры мен музыка өнері туралы терең философиялық ойлар бар.
«Ханша-Дария хикаясы» (1968) — адамгершілік пен рухани құндылықтар жайында.
Пьесалары:
«Абылай хан» — тарихи тұлғаларға арналған драмалық туындылардың бірі.
Шығармашылық ерекшелігі
Әбіш Кекілбаевтың шығармашылығында терең психологиялық талдау, тарихи оқиғалар мен фольклорлық мотивтер ұштастырылған. Оның стилі бай және күрделі, әрбір шығармасы оқырманды терең ойға жетелейді.
Қоғамдық қызметі мен марапаттары
Әбіш Кекілбаев тек жазушы ғана емес, мемлекет қайраткері ретінде де танылды. Ол Қазақстанның тәуелсіздігі жолында қызмет атқарып, елдің мәдениеті мен руханиятына ерекше үлес қосты.
Марапаттары:
«Қазақстанның халық жазушысы» атағы (1992)
«Отан» ордені (1999)
Мемлекеттік сыйлықтың лауреаты (1986)
Жеке өмірі
Әбіш Кекілбаев отбасылы, бірнеше балалары және немерелері бар еді. Ол өмірінің соңына дейін шығармашылықпен айналысып, жастарға тәлімгерлік етті.
Қорытынды
Әбіш Кекілбаев — қазақ әдебиетінің алтын қорына енген, өз заманының ұлы тұлғасы. Оның шығармалары қазақ халқының тарихы мен руханиятын бейнелеп, қазіргі және болашақ ұрпаққа рухани азық болып қалды.
