Болат Жолтайұлы үш түрлі сағат бар екенін айтады. Бірі – күннің уақыты, яғни күн атады және батады. Екінші сағат – әлеуметтік сағат. Бір-бірімізбен байланысып, кездесетін уақытты көрсетеді. Үшіншісі – әр адамның биологиялық сағаты. Егер әлеуметтік сағат озып кетсе, организмнің нашарлауына алып келеді.
Адам ұйқыдан тұрған кезде әуелі санасы оянады. Содан кейін көзін ашып, қозғалады. Біз қазір балалардың санасы оянбай тұрып, қол-аяғын жүргізіп отырмыз. Биологиялық ырғағына сәйкес болмаса, оны «психологиялық зорлық» деп атайды. Балалар содан «тағы 5 минут ұйықтай тұрайын» деп жылайды. Себебі ол табиғатына қайшы. Яғни, балалардың есте сақтау қабілетін, когнитивті қабілеті, білім сіңіру, мида ақпарат өңдеуіне әсер етеді, — дейді Қолданбалы хронобиология маманы.
