Сурет: pikabu.ru
«Тышқан» сөзі қазақ тілінде бірнеше мағына береді:
1. Жануар ретінде – тышқан кішігірім кеміргіш жануар, көбіне ауыл шаруашылығына зиян келтіреді. Тышқандар үй жағдайында да жиі кездеседі және адам қоршаған ортада зиянкестердің бірі болып саналады.
Тышқан – ұсақ кеміргіш, көбінесе сұр немесе қоңыр түсті, ұзын құйрықты жануар. Олар дүниежүзі бойынша кең таралған және түрлі ортаға бейімделе алады. Тышқандар ауылдық және қалалық жерлерде де кездеседі. Олар үй жағдайында азық-түлікпен қоректеніп, жиі зиян келтіреді.
Тышқандар түнде белсенді болып, азық іздеуге шығады. Олар түрлі тұқымдармен, дәндермен, жемістермен қоректенеді және өте жылдам көбейеді. Тышқандардың кейбір түрлері лабораториялық зерттеулерде, биомедициналық тәжірибелерде де қолданылады.
Бұлар сондай-ақ түрлі аурулардың тасымалдаушылары болып саналады, сондықтан ауыл шаруашылығында зиянкестер ретінде күрес шаралары жүргізіледі.
2. Компьютер құрылғысы ретінде – компьютерде қолданылатын «тышқан» (mouse) деп аталатын құрылғы экрандағы көрсеткішті басқаруға және нысандарды таңдап, олармен әрекет жасауға мүмкіндік береді.
Компьютерлік тышқан (mouse) – бұл экрандағы меңзерді басқаруға арналған құрылғы. Ол қолданушыға экрандағы элементтерді таңдау, жылжыту және әртүрлі әрекеттерді орындауға мүмкіндік береді. Тышқанның негізгі бөлігі – қозғалысты сезетін датчик және екі немесе одан да көп батырмасы бар корпусы.
Тышқанның негізгі түрлері:
1. Механикалық тышқан – бұл ескі түрдегі тышқандар, онда резеңке немесе металл шар орналасқан. Шар қозғалғанда, тышқан көрсеткішін экранда жылжытады.
2. Оптикалық тышқан – қазіргі заманғы тышқанның ең көп таралған түрі. Мұнда қозғалысты тіркейтін жарықдиодты немесе лазерлік сенсор қолданылады, бұл тышқанды жылдам әрі дәл етеді.
3. Сымсыз тышқан – сымсыз технологиялармен (Bluetooth немесе USB қабылдағыш арқылы) жұмыс істейді, бұл оны ыңғайлы әрі мобильді етеді.
Негізгі функциялары:
Сол жақ батырма – таңдау, шерту және екі рет шерту функцияларын орындайды.
Оң жақ батырма – контекстік мәзірді ашу үшін қолданылады.
Ортаңғы батырма немесе дөңгелек – бетті төмен-төмен айналдыруға мүмкіндік береді.
Компьютерлік тышқан әртүрлі қосымшалар мен ойындарда, сондай-ақ графикалық дизайн және инженерия салаларында қолдануға өте ыңғайлы.
