Қазақ халқы негізінен іргелі үш жүз, оның сыртында рулар мен ұлыстардан тұрады. Бұларды шежіре бойынша ата жолымен, ұран, таңбаларымен көрсеткенде былайша таратылады:
Ұлы жүз – Ақарыс, таңбасы – Ω (нәл), ұраны – «Бақтияр».
Орта жүз – Жанарыс, таңбасы – ∏ (босаға), ұраны – «Ақжол».
Кіші жүз – Бекарыс, таңбасы – ↑ (жебе), ұраны – «Алдияр».
Үш жүздің ұраны – «Алаш».
Ұлы жүз тайпалары:
Қаңлы – ұраны – «Бәйтерек», таңбасы – шылбыр, көсеу.
Қатаған (Шанышқылы) – ұраны – «Айрылмас», таңбасы – қолтаңба.
Жалайыр – ұраны – «Қабылан», «Бақтияр», таңбасы – тарақ.
Сіргелі – ұраны – «Тоғанас», таңбасы – сірге.
Шақшам – ұраны – «Қабылан», таңбасы – жебе.
Сары үйсін – ұраны – «Байтоқ», таңбасы – абақ, ашамай.
Шапырашты – ұраны – «Қарасай», таңбасы – ай, тұмар.
Ысты – ұраны – «Жауатар», таңбасы – көсеу, шылбыр.
Ошақты – ұраны – «Бақтияр», таңбасы – тұмар.
Албан – ұраны – «Райымбек», таңбасы – абақ.
Суан – ұраны – «Байсуан», таңбасы –дөңгелек.
Дулат – ұраны – «Бақтияр», таңбасы – дөңгелек.
Орта жүз тайпалары:
Арғын – ұраны – «Ақжол», таңбасы – көз.
Қыпшақ – ұраны – «Ойбас», таңбасы – қос әліп.
Найман – ұраны – «Қаптағай», таңбасы – бақан, босаға, шөміш.
Қоңырат – ұраны – «Алатау», «Мүлкаман», таңбасы – босаға.
Керей – ұраны – «Ошыбай», таңбасы – ашамай.
Уақ – ұраны – «Жаубасар», таңбасы – бақан, ашамай.
Кіші жүз тайпалары:
Бұлар үш атадан тұрады:
1. Әлімұлы. 2. Байұлы. 3. Жетіру.
Әлімұлының таралуы:
Кете – ұраны – «Майлыбай».
Қаракесек – ұраны – «Бақтыбай», «Айыртау».
Шөмекей – ұраны – «Дөйт».
Қарасақал – ұраны – «Бақтыбай».
Төртқара – ұраны – «Майлыбай».
Шекті – ұраны – «Дөйт».
Байұлының таралуы:
Шеркеш – ұраны – «Шағырай», таңбасы – бақан.
Ысық – ұраны – «Бәйтерек».
Масқар – ұраны – «Қаратай».
Алтыбас – ұраны – «Байбарақ», таңбасы – бақан.
Тана – ұраны – «Тана», таңбасы – әліп, көсеу.
Байбақты – ұраны – «Дәуқара».
Қызылқұрт – ұраны – «Жиенбай».
Таз – ұраны – «Төремұрат», «Бақай», таңбасы – қамшы.
Беріш – ұраны – «Ағатай».
Адай – ұраны – «Бекет», таңбасы – садақ.
Есентемір – ұраны – «Алдоңғар», таңбасы – бақан.
Жаппас – ұраны – «Баймұрат», таңбасы – түйемойын (ою).
Алтын – ұраны – «Баймұрат».
Жетірудың таралуы:
Төлеу – ұраны – «Арғымақ», таңбасы – балға, шылбыр.
Рамадан – ұраны – «Дулат», «Қайғұлым», таңбасы – шөміш.
Тама – ұраны – «Қарабура», таңбасы – көсеу, әліп, тарақ.
Кердері – ұраны – «Қожахмет», таңбасы – тостаған.
Керейіт – ұраны – «Ақсақал», таңбасы – шылбыр, қылыш.
Табын – ұраны – «Тостаған», таңбасы – тарақ, көсеу, шөміш.
Жағалбайлы – ұраны – «Малатау», таңбасы – балта.
Жүзге кірмейтін қазақ рулары:
Төре – ұраны – «Абылай», «Шайбақ» таңбасы – арқар.
Қожа – ұраны – «Қожа Ахмет», таңбасы – әліп.
Сунақ – ұраны – «Әбілғазы» (Сунақ ата), таңбасы – қалам.
Төлеңгіт – ұраны – «Орақ», таңбасы – көсеу.
