Сурет: pixabay
Iш қатуы (медициналық атауы – қобалжық) – адамның ішек қозғалысының баяулауы немесе дефекацияның қиындауы. Бұл асқазан-ішек жолдарының жұмысының бұзылуына байланысты жиі кездесетін мәселе.
Іш қатуының себептері:
1. Қате тамақтану:
Талшықтың (клетчатка) аз болуы.
Су ішудің жеткіліксіздігі.
Майлы, ащы және өңделген тағамдарды көп тұтыну.
2. Қозғалыстың аздығы:
Отырықшы өмір салты.
3. Стресс пен эмоциялық әсерлер:
Психологиялық күйзеліс.
4. Дәрілердің жанама әсері:
Кейбір ауырсынуды басатын дәрілер, антидепрессанттар немесе антиқышқылдар.
5. Медициналық жағдайлар:
Геморрой, ішек қабыну аурулары, қалқанша безінің төмен қызметі (гипотиреоз).
6. Күн тәртібінің өзгеруі:
Сапарлар, жұмыс кестесінің ауысуы.
Іш қату белгілері:
3 күннен ұзақ уақыт нәжістің шықпауы.
Нәжістің қатты және құрғақ болуы.
Іштің кебуі, ауырлық сезімі.
Дефекация кезінде күш салу қажеттілігі.
Іш қатудан құтылу жолдары:
1. Дұрыс тамақтану:
Жеміс-жидектер (алма, өрік, қара өрік).
Көкөністер (сәбіз, қырыққабат, шпинат).
Талшыққа бай өнімдер (кебек, сұлы ботқасы).
2. Көп су ішу:
Күніне 1,5-2 литр су ішу.
3. Қозғалысты арттыру:
Жаяу жүру, физикалық жаттығулар жасау.
4. Дәрі-дәрмектер (дәрігер кеңесімен):
Жеңіл іш айдайтын дәрілер (лактаулоза, магний сульфаты).
5. Тұрақты күн тәртібі:
Тамақтану және дефекацияға уақыт белгілеу.
6. Стресті азайту:
Демалу және тынығу әдістерін қолдану.
Қашан дәрігерге қаралу керек?
Іш қату ұзақ уақытқа (2 аптадан аса) созылса.
Нәжісте қан байқалса.
Қатты іш ауыруы болса.
Салмақтың күтпеген жерден төмендеуі байқалса.
Егер бұл жағдай жиі қайталанатын болса, гастроэнтерологқа қаралуыңыз қажет.
