Алматыда ауыз су тапшылығы мен сапасы – қала тұрғындарын толғандыратын маңызды мәселелердің бірі. Қала жыл санап өсіп, жаңа шағынаудандар пайда болып жатқандықтан, ескі су желілерін жаңғырту мен жаңа қуат көздерін іске қосу – басты міндеттердің қатарында. Осы ретте Алматы қаласының әкімі Дархан Сатыбалды қаланың сумен қамтамасыз ету жүйесіне жауапты негізгі нысандарды аралап, жұмыс барысымен танысты деп хабарлайды Qazyr.kz
Әкімнің жұмыс сапары аясында қаралған алғашқы нысан – 1948 жылы салынған және соңғы рет 2015 жылы жаңғыртылған басты су тазарту станциясы. Бұл стратегиялық маңызды құрылғы бүгінде Алматы тұрғындарының шамамен бестен бір бөлігін ауыз сумен қамтамасыз етеді. Нақтырақ айтқанда, Бостандық ауданы мен Алмалы, Медеу және Әуезов аудандарының кей бөліктері дәл осы станция арқылы таза су алады.
Қала басшысы бұл нысанның үздіксіз әрі қауіпсіз жұмыс істеуі Алматы тұрғындарының денсаулығы мен тұрмыс сапасына тікелей әсер ететінін атап өтті. «Судың сапасы мен қолжетімділігі – қала қауіпсіздігінің маңызды бөлігі. Біз ескі станцияларды толық жаңғыртып, олардың қуатын арттыруымыз керек», – деді Дархан Сатыбалды.
Алматыда су тапшылығы мәселесі тек орталық аудандарда емес, шеткі жаңа шағынаудандарда да өзекті болып отыр. Мысалы, Наурызбай ауданы соңғы жылдары қарқынды дамып келеді. Сондықтан мұнда жаңа су тарту станциясы салынып жатыр. Таужолы шағынауданындағы станция құрылыс-монтаж жұмыстары 2025 жылдың қарашасына дейін аяқталады деп жоспарланған. Бұл станция іске қосылғанда Наурызбай және ішінара Қарасай аудандарының 100 мыңнан астам тұрғыны сапалы ауыз суға қол жеткізеді.
Су инфрақұрылымын жаңғырту тек магистральды желілерді тартумен шектелмейді. Мәселен, Нұрлытау шағынауданында су дайындау кешені мен су қысымын арттыруға арналған сорғы станциясы салынуда. Бұл нысан Нұр Алатау, Ерменсай, Ремизовка, Ақтөбе және өзге де қарқынды дамып жатқан шағынаудандардың 45 мыңнан астам тұрғынын қамтиды.
«Сумен қамтамасыз ету – ерекше бақылауда. Қала өсіп, халық саны артып келеді. Сондықтан Алматының ауқымына сай қосымша қуат көздері қажет», – деп әкім жобалардың уақытылы аяқталуын талап етті.
Сарапшылардың айтуынша, Алматы – Қазақстандағы ең ірі мегаполис болғандықтан, мұнда инфрақұрылым үнемі жаңартылып отырмаса, экологиялық және әлеуметтік тәуекелдер туындауы мүмкін. Соңғы жылдары қалада ауыз су тапшылығына қатысты мәселелер жиілеп кеткені белгілі. Кей аудандарда жаз мезгілінде судың қысымы төмендеп, тұрғындар шомылу немесе бау-бақшаны суару кезінде қиындықтарға тап болып жатады.
2023 жылы жарияланған ресми деректерге сүйенсек, Алматы қаласы мен Алматы облысында сумен жабдықтау жүйесінің тозу деңгейі кей желілерде 70%-ға дейін жеткен. Осыны ескерген билік барлық су құбырларын кезең-кезеңімен ауыстыруды және жаңа резервтік қуаттарды іске қосуды жоспарлап отыр.
Жұмыс сапарының соңғы нысаны – Нұр Алатау шағынауданында салынып жатқан резервтік гидротехникалық құрылғы. Бұл жоба қаланың сумен жабдықтау жүйесіне қосымша тұрақтылық бермек. Маман пікірінше, мұндай резервтік қуат көздері әсіресе жазда – суды тұтыну күрт артатын кезеңде аса қажет.
Дархан Сатыбалдының айтуынша, Алматы халқының саны жыл сайын 30–40 мың адамға артып келеді. Сондықтан инженерлік инфрақұрылым да осы қарқынға сай болуы шарт. «Қала тұрғындары таза судан тарықпауы тиіс. Қандай нысан болса да, белгіленген мерзімде және барлық стандартқа сай тапсырылуы керек», – деді әкім.
Су тапшылығы мен желілердің тозуы – тек Алматыға ғана емес, еліміздің өзге ірі қалаларына да ортақ проблема. Ресми деректер бойынша, Қазақстанда ауылдық елді мекендердің 92%-ы орталықтандырылған ауыз суға қосылған, ал қала тұрғындарының 97%-ы сапалы сумен қамтылған. Алайда мегаполистерде желілердің ескіруі – басты қиындық.
Мамандардың пікірінше, Алматыдағы жаңа су жобалары толық іске асса, қаладағы су тапшылығы біртіндеп жойылып, халықтың тұрмыс сапасы айтарлықтай жақсарады.
